[16 juli 2014]
19 jaar na de val van Srebrenica zijn nog niet alle feiten boven tafel gekomen. Een van de meest opmerkelijke zaken is de voorkennis die de VS en Groot-Brittannië of Frankrijk zouden hebben gehad over de plannen van de Serviërs om de enclave te veroveren. Deze landen zouden hiervan ruim een maand van te voren op de hoogte zijn geweest.
Eénmaal heeft de toenmalige minister van Defensie Joris Voorhoeve daarover gesproken, tegenover Paul Rosenmöller voor een programma van de IKON. De woorden van de oud-bewindsman zijn op zijn zachtst gezegd opmerkelijk te noemen en verdienen nog steeds nadere duiding.
(Transcriptie van (een deel van) een interview van Paul Rosenmöller met oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve. IKON, 2005)
Tekst:
Minister Voorhoeve: “Wat mij nog het meest schokte was het volgende: in 1996 zag ik een rapportage van de inlichtingendienst, op mijn vraag –
Vraag: Welke inlichtingendienst?
De militaire inlichtingendienst, die onder mij als minister van Defensie viel. Ik had hen de vraag gesteld, “zoek nou eens precies uit welke landen wát wisten voorafgaande aan de Servische verovering van de enclave. Hadden zij op de een of ander manier vóórinformatie?” En toen werd mij gerapporteerd –ik kan geen details geven want dan overtreed ik de wet – toen werd mij gerapporteerd dat in ieder geval twee grote leden van de Veiligheidsraad wisten dat de Serviërs van plan waren, en dat wisten ze al rondom begin juni 1995, dat de Serviërs van plan waren de komende weken de drie oostelijke enclaves onder de voet te lopen –Srebrenica, Žepa en Goražde.
En die twee grote leden hebben u dat nooit verteld?
En die informatie werd pas aan Nederland verstrekt ná de val van Srebrenica.
Zijn dat permanente leden van de Veiligheidsraad?
Dat waren twee permanente leden van de Veiligheidsraad. (…) ik noem verder geen namen want dat mag ik niet maar de conclusie is er niet minder om ..De Verenigde Naties zijn veelbelovend woorden over een safe area volstrekt niet hebben waargemaakt. Het afgrijselijke is dat daardoor ongeveer 8000 mannen zijn omgekomen, en dat daardoor dus ook de Dutchbatters geweldig met hun vingers tussen de deur zijn gekomen. En eigenlijk ook Nederland als zodanig. Want als we nou (…) ik vind dat deze permanente leden tijdig hun informatie met Nederland hadden moeten delen, ik heb aan de Enquêtecommissie gemeld dat ik wist van één van deze landen en mij is inmiddels gebleken dat het er minstens twéé waren, van andere weet ik het niet dus daar kan ik niets over zeggen.
Welke landen?
Ja, maar op mij rust ook de plicht om geheimhouding ten aanzien van inlichtingen te garanderen . Dat was mijn taak als minister van Defensie.
Maar komt die taak niet in in iets ander daglicht te staan op het moment dat we spreken over een VN die mensen heeft bedrogen, de VN die ons land heeft misbruikt? Wij die er nog steeds mee worstelen? Is dan het aspect van de vertrouwelijkheid niet ondergeschikt aan de noodzaak om te weten welke landen dat betreft?
Ik moet daar gewoon geen commentaar op geven. Twee van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad en wellicht meer, wellicht meer.
(Audio: http://www.ikonrtv.nl/uploadedDocs/voorhoeve.mp3)
Minister Voorhoeve in 1995. Rechts zijn woordvoerder, Bert Kreemers
Hans de Vreij's blog 
Hopen dat de schuldigen die de info wisten en daar niets mee deden gevonden worden
en hun straf niet ontlopen, en totaal geplukt worden ..Dat geld moet naar nabestaanden …
en voor een opvang/behandelingscentrum voor de dutchbatters die het nodig hebben…
Voor de rest heb ik er geen woorden voor… Nou ja ze zijn net zo slecht als die andere
schoften…van de Servische Kant …die kijken niet vooruit…alleen maar achteruit..kunnen
niet vergeten en vergeven…..beesten zijn het….
Ik heb in die periode kort na de val horen beweren dat een lokalale militante groep, actief in en rond Srbrenica, ongeveer 3 dagen voor de inval plotseling waren vertrokken. Ik weet niet of dit waar is. Weet iemand daar meer van?
Twee- tot drieduizend Bosnische militairen (schatting van het Internationale Rode Kruis) zijn ontsnapt naar regeringsgebied in de zogeheten Sapna-duim. Het zou gaan om militairen (of wat daarvoor moest doorgaan) van de 28ste Bergdivisie van het Bosnische regeringsleger. De bevelhebber daarvan (generaal Rasim Delic) meldde in augustus in het parlement in Sarajevo: “de terugtrekking van de 28ste Bergdivisie uit Srebrenica ìs succesvol verlopen.”
De eenheden (brigades) van de 28e Divisie waren verdeeld over de enclave en vormden in feite de eigen beschermingsmacht van Bosniers in de enclave. Formeel bestond die strijdmacht niet en Dutchbat deed veel moeite de wapens van strijders in beslag te nemen.
Toen duidelijk werd dat de troepen van Mladiz de enclave zouden innemen en de geimproviseerde stellingen van de 28e Divisie zuid van Srebrenica Stad werden overlopen door Bosnisch-Servische infanterie, zijn de bewapende strijders olv Naser Oric en mannen als Rasim Delic en Nasir Sabanovic vertrokken richting Tuzla. Aanvankelijk beschermde de 28e Divisie de kolonne van meer dan 10.000 mannen en jongens die de enclave verlieten via het gebied NW van Szlatina. (een terreindeel waar Dutchbat als sinds begin 1995 geen controle meer had)
Toen echter de kolonne massaal werd aangevallen en uiteengeslagen was het ieder voor zich.
Hoeveel strijders van de 28e Bergdivisie uiteindelijk zijn doorgebroken, is nooit helemaal duidelijk geworden. De schattingen van 2000-3000 mannen en jongens komen overeen met de aanname dat ongeveer 8000 mannen de tocht niet hebben overleefd, maar onderweg zijn gesneuveld of geexecuteerd. Diegenen die de tocht overleefden waren echter lang niet allemaal strijders.
http://www.af-terugnaarsrebrenica.nl/Achtergrond_Val_Srebr_groot.html
Donderdag 11 juni a.s. presenteert Frank Westerman zijn nieuwe boek “de Slag om Srebrenica”.
Bernard Hammelburg (BNR) besteedt tussen 1500 en1600 uur in zijn programma live aandacht aan het verschijnen van het boek en heeft mij gevraagd deel te nemen aan het gesprek. Als analyst van HCSS maar vooral ook als voormalig Compagniescommandant Dutchbat II.