Een interessant avondje nieuws. Eerst kwam naar buiten dat minister van defensie Eimert van Middelkoop in de jaren ’70 de dienstplicht had ontlopen door zijn baantje bij de GPV-fractie in de Tweede Kamer. OK, daarin was hij in die jaren niet alleen, sterker nog, het was een nationale volkssport onder jonge dienstplichtige mannen. En dat hij zich ongelukkig voelde bij de gedachte dat hij daadwerkelijk zou moeten opkomen, ook dat was destijds geen vreemde gedachte. Maar een zin uit het artikel van Vrij Nederland intrigeert me: “Van Middelkoop zegt dat hij moeite heeft met gezag. ‘Het woord gezag zit niet echt in mijn vocabulaire.'” Heeft de minister ‘zit’ gezegd, of ‘zat’? Dat de twintiger Van Middelkoop iets tegen gezag had is niet zo vreemd (hoewel: in zijn geloofsrichting geldt dat de overheid het van Hogerhand gegeven gezag uitoefent, desnoods met het zwaard). Maar dat de huidige Nederlandse minister van Defensie moeite heeft met gezag, dat is wél vreemd. Je kunt het defensie-apparaat niet leiden zonder gezag uit te oefenen; en op jouw beurt het gezag van de minister-president en de Kroon (en uiteraard ook nog steeds dat van Hogerhand) te aanvaarden. Het zullen lastige dagen worden voor Van Middelkoop.
En dan was Rita Verdonk bij wijze van spreken bij NOVA ontboden om tekst en uitleg te geven over haar studentikoze verleden: al dan niet lid van de Pascifistisch Socialistische Partij (PSP) in Nijmegen. Een beetje een genante vertoning met een tevoorschijn getoverd handgeschreven Nijmeegs ‘lidmaatschapskaartje’, maar Rita gaf toe betrokken te zijn geweest bij de ‘Bond van Wetsovertreders’ en een PSP-vrouwengroepje. Wat mij nou écht verbaast is hoe ze jaren later (in 1996) Directeur Staatsveiligheid van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD, de voorloper van de AIVD) heeft kunnen worden. In menig land zou zo’n frivole jeugd-CV aanleiding zijn om een kandidaat voor zo’n belangrijke post af te wijzen: te veel oude lijken in de kast met het daaraan inherente risico dat zo’n ambtenaar chantabel wordt. En dat kun je bij een geheime dienst natuurlijk niet hebben. Maar ach, misschien is het ook wel goed dat ‘jeugdzonden’ van ministers en Kamerleden door de vingers worden gezien.
Hans de Vreij
(die bij deze bekent in de vroege jaren ’70 wél te zijn opgekomen voor militaire dienst – tot afgrijzen van zijn linkse vrienden – en als student ook wel eens op de PSP te hebben gestemd ;-))