De vorige week zou wel eens de geschiedenis in kunnen gaan als ‘De Week van de Spierballentaal”. Voor voormalige Oost-West watchers als ondergetekende was het een feest der herkenning! De Koude Oorlog leek op het eerste oog weer terug van weggeweest. Keiharde oneliners en strategische bommenwerpers zetten de toon.
De baas van het strategische kernwapenarsenaal van Rusland (‘strategisch’ betekent een héle grote nucleaire boem) laat luchtigjes weten dat hij zijn spul wel eens op doelen in Polen en Tsjechië zou kunnen richten. Als die landen tenminste meedoen met het minuscule Amerikaanse raketafweersysteem. Een systeem dat geen enkele dreiging vormt voor het gigantische rakettenarsenaal van de Russische Federatie, maar dat terzijde.
Laten we die woorden eens naar de Nederlandse context vertalen. Ik geef een geheel fictief voorbeeld. “‘De Nederlandse luchtmacht sluit niet uit dat het plannen maakt om F-16’s voorzien van kernbommen tegen Rusland in te zetten, mocht dat land de NAVO-partners Polen en Tsjechië aanvallen’, aldus generaal Jan Bestebroertje, de operationeel commandant van de Koninklijke Luchtmacht.” Gevolg: Kamervragen! Ingelaste nieuwsuitzendingen! Krantenkoppen met chocoladeletters!
Vervolgens was er een fraai staaltje van non-verbale communicatie. Rusland stuurt voor het eerst sinds mensenheugenis (wij Nederlanders hebben doorgaans een wat kort geheugen) twee strategische Tu-160 kernbommenwerpers naar Venezuela. Om er ‘een paar dagen te gaan oefenen’. Niet voorzien van kernwapens, werd er geruststellend aan toegevoegd. Huh? Russische bommenwerpers bijna in het zicht van de stranden van het bij Nederlanders populaire vakantieoord als Isla de Margarita, Aruba en Curaçao?) Tja, er moest even een boodschap worden afgegeven. ‘We’re Back!’.
Vervolgens deed een Amerikaan een duitje in de zak. Een Amerikaanse om precies te zijn. De Republikeinse kandidate voor het vice-presidentschap van de VS werd donderdag voor het eerst serieus geïnterviewd over haar ideeën inzake het buitenland. Stel, Georgië wordt lid van de NAVO en het wordt aangevallen, moeten de VS dan de oorlog verklaren aan Rusland. “Wellicht”. Zo, die zat. Dan een wat minder spectaculaire maar toch betekenisvolle zet: de NAVO kondigde vrijdag aan dat zijn hoogste politieke orgaan, de Noord-Atlantische Raad volgende week een bezoek aan Georgië zal brengen. Het is weliswaar een verzameling ambassadeurs met grijze pakken en een enkel mantelpakje, maar ze vertegenwoordigen wel de machtigste militaire alliantie ter wereld.
Alsof hij dacht: “hierbij kan ik niet achterblijven” sloot de Russische president Medvedev de week af met woorden die een hoog van dik hout zaagt men planken-gehalte hebben. “De aanval van Georgië op Zuid-Ossetië is bijna zoiets als 11 september 2001”, zei de president in het luxueuze GUM-warenhuis pal tegenover het Kremlin. Net alsof Georgische raketten datzelfde Kremlin zojuist aan gort hadden geschoten. En, voegde Medvedev daar aan toe, “we zouden Georgië weer aanvallen, ook als dat land wordt toegelaten tot het voorportaal van de NAVO”.
Ik kan de jongeren onder u verzekeren dat de afgelopen week een unicum is. Want tijdens de lange Koude Oorlog werd dergelijke spierballentaal zelden of nooit geuit. Men sprak al helemaal niet over ‘oorlog’. Het enige wat een beetje in de buurt komt is een klein foutje van de vroegere Amerikaanse president Ronald Reagen. “Ik verklaar bij deze de Sovjetunie voor illegaal; we beginnen over vijf minuten met bombarderen”, zei Reagan in de jaren ’80 in de microfoon. De technicus moest even het geluidsniveau controleren, dacht hij, maar hij was al live on air. Een grapje uiteraard, maar of de huidige generatie politici hetzelfde gevoel voor humor heeft als destijds moet nog even worden afgewacht.